Μέρος 5ο
9. Τα οφέλη, τα μειονεκτήματα και οι προκλήσεις
Οι τεχνολογίες της πληροφορίας και των επικοινωνιών δεν είναι ούτε δημοκρατικές, αλλά ούτε και αντιδημοκρατικές. Είναι τα μέσα προς χρήση και όχι εκ φύσεως κανονιστικά. Πρόκειται για εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επίτευξη ορισμένων στόχων. Κι αυτοί οι στόχοι μπορεί να είναι ακόμη και αντιφατικοί (πχ. τόσο ο καταναγκαστικός έλεγχος, όσο και η συμμετοχή μπορούν προωθηθούν μέσω της ψηφιακής τεχνολογία&sigmaf

[38]. Ενώ πολλοί διαλαλούν το διαδίκτυο ως εργαλείο για τη δημοκρατία, δεν πρέπει να λησμονούμε ότι τα προγενέστερα οράματα του informatization-state (του πληροφοριοποιημένου κράτου&sigmaf

ήταν μάλλον τρομακτικά, όπως αυτό που περιέγραψε γλαφυρότατα ο Τζωρτζ Όργουελ στο βιβλίο του “1984”. Ενώ οι τεχνολογίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για καλό και για κακό (με τα όρια ανάμεσα τους να είναι από ασαφή έως και αδύνατο να προσδιοριστού&nu

, ορισμένες θεσμικές προϋποθέσεις πλαίσιο, μπορεί είτε να υποστηρίξουν είτε να εμποδίσουν τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων, προς όφελος των δημοκρατικών διαδικασιών.
Οι κίνδυνοι και οι ευκαιρίες από την ψηφιοποίηση των δημοκρατικών διαδικασιών εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις ιδιαίτερες θεσμικές προϋποθέσεις πλαίσιο του επιλεγμένου δημοκρατικού μοντέλου (που κυρίως ορίζεται μέσα στο Σύνταγμα, καθώς και το είδος του υποκείμενου κοινωνικού συμβολαίου, τις συγκεκριμένες πτυχές του κράτους δικαίου, της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας ή της άμεσης δημοκρατίας, κλπ.)[38].
Τα οφέλη των online δημοκρατικών επιλογών είναι ότι επιτρέπουν εκείνο το είδος της συμμετοχής η οποία εξειδικεύεται για τους ιδιώτες. Οι δημοκρατικές αξίες της ελευθερίας του λόγου που προωθούνται μέσω ενός φόρουμ στο οποίο οι πολίτες μπορούν να ταλαντεύονται μέσα σε ιδέες και απόψεις. Η συμμετοχή τους στις εκλογές και στην κυβέρνησή τους μπορεί να προσαρμοστεί για αυτούς, ώστε να είναι ευέλικτη, εύκολα προσβάσιμη και χωρίς αποκλεισμούς για όλους, ανεξάρτητα από την περιοχή ή την πρόσβαση σε πόρους. Ο Ari-Veikko Anttiroiko περιγράφει τις ενέργειες της ηλεκτρονικής δημοκρατίας, όπως το να βοηθάς στην κοινωνική δομή της ένταξης όλων, τις προσαρμοσμένες συμμετοχές και την ευαισθησία με τις ατομικές προτιμήσεις και τους κύκλους της ζωής, την αποτελεσματικότητα και την ευελιξία της συμμετοχής και τη σημασία της συμμετοχής, καθώς και τις κλίμακες και τα επίπεδα επιρροής. Ωστόσο, ο ίδιος σημειώνει επίσης ότι “η ανάπτυξη της καθορίζεται από τέτοιες διάχυτες αλλαγές, όπως είναι η αυξημένη αλληλεξάρτηση, η τεχνολογική multimediation, η εταιρική διακυβέρνηση και ο ατομικισμός”[39].
Όλοι αυτοί οι παράγοντες παρουσιάζουν τις προκλήσεις που εμφανίζονται στην ηλεκτρονική δημοκρατία, κατά την προσπάθεια να αποκτήσει μεγαλύτερη δημοκρατική συμμετοχή και ευαισθητοποίηση. Παρά το γεγονός ότι η ηλεκτρονική δημοκρατία είναι σημαντική λόγω της ικανότητάς της να μετατρέπεται ώστε προσαρμοστεί στην σημερινή κοινωνία, θα πρέπει επίσης να καλύψει και τις ανάγκες ενός μεταμοντέρνου πολιτισμού, της κοινωνίας της πληροφορίας, την αναπτυξιολαγνεία και μια κοινωνία των δικτύων που θα προκύψουν από τις ικανότητες που επιτρέπουν τα online δημοκρατικά μέτρα[39].
9.1. Οφέλη
Οι σύγχρονες τεχνολογίες, όπως οι λίστες ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (electronic mailing lists), τα peer-to-peer δίκτυα, το λογισμικό συνεργασίας, τα wikis, τα φόρουμ συζητήσεων στο διαδίκτυο και τα blogs, είναι ενδείξεις για πρώιμες και πιθανές λύσεις για ορισμένες πτυχές της ηλεκτρονικής δημοκρατίας.
Μια σειρά από μη-κυβερνητικούς ιστότοπους έχουν αναπτύξει διασταυρούμενης-δικαιοδοσίας, με επίκεντρο τον χρήστη, εφαρμογές που εξάγουν πληροφορίες από χιλιάδες κυβερνητικές οργανώσεις σε ένα σύστημα που φέρνει την συνέπεια στα δεδομένα από πολλούς ανόμοιους και διαφορετικούς παρόχους. Είναι βολικό και οικονομικά αποδοτικό για τις επιχειρήσεις, και το κοινό επωφελείται από την δυνατότητα πρόσβασης στις πιο πρόσφατες διαθέσιμες πληροφορίες χωρίς να χρειάζεται να δαπανηθεί δημόσιο χρήμα για τις πάρει. Ένα παράδειγμα τέτοιας εφαρμογής είναι το transparent.gov.com, ένας ελεύθερος πόρος για τους πολίτες στο να εντοπίζουν γρήγορα τις διάφορες ανοικτές κυβερνητικές πρωτοβουλίες που λαμβάνουν χώρα στην κοινότητά τους ή σε κοινότητες σε ολόκληρη τη χώρα.
Μια άλλη πολύτιμη πηγή είναι το USA.gov -το επίσημο site της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο δικτυακός τόπος συνδέεται άμεσα με κάθε ομοσπονδιακό και πολιτειακό οργανισμό. Οι πληροφορίες που παρέχονται από την ιστοσελίδα είναι πολύτιμες για όλους τους πολίτες και μη πολίτες, και είναι από την τρέχουσα ειδησεογραφία και τους κανονισμούς της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα από την επιρροή της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης[40] στο διαδίκτυο.
Προσθήκη: Στην Ελλάδα μια παραπλήσια προσπάθεια είναι το πρόγραμμα Διαύγεια (Δι@ύγει&alpha

. Η διαφάνεια παίζει σημαντικότατο ρόλο στην e-δημοκρατία, είναι ουσιαστικά ένα από τα πρώτα βήματα που αιτούνται ώστε η διακυβέρνηση να γίνει προσιτή στους πολίτες.
Η e-δημοκρατία οδηγεί σε μια πιο απλοποιημένη διαδικασία και πρόσβαση στις κυβερνητικές πληροφορίες για τους οργανισμούς του δημόσιου τομέα και τους πολίτες. Για παράδειγμα, το Indiana Bureau of Motor Vehicles έχει απλοποιήσει τη διαδικασία πιστοποίησης των αρχείων με τα διπλώματα οδήγησης για την αποστολή τους και τις διαδικασίες στο δικαστήριο της κομητείας. Η Ιντιάνα έγινε η πρώτη πολιτεία που επέτρεψε στα κυβερνητικά έγγραφα/αρχεία να μπορούν να υπογραφούν ψηφιακά, να επικυρωθούν νομικά και να παραδοθούν ηλεκτρονικά με τη χρήση της τεχνολογίας Electronic Postmark (Ηλεκτρονική Σφράγιση Ταχυδρομείο&upsilon

[41].
Εκτός από την απλότητά τους, οι υπηρεσίες της ηλεκτρονικής δημοκρατίας μπορούν να μειώσουν χρόνο και κόστος. Το Alabama Department of Conservation & Natural Resources, το Wal-Mart και το NIC ανέπτυξαν μια online υπηρεσία αδειοδότησης για την έκδοση αδειών κυνηγιού και ψαρέματος με την χρήση υπαρχόντων υπολογιστών που έχει αυτοματοποιήσει την όλη διαδικασία αδειοδότησης. Περισσότερες από 140.000 άδειες αγοράστηκαν στα Wal-Mart καταστήματα κατά τη διάρκεια της πρώτης κυνηγετικής περιόδου και ο οργανισμός εκτιμά ότι θα εξοικονομήσει 200.000 δολάρια ετησίως από την υπηρεσία[42].
Η ηλεκτρονική δημοκρατία μπορεί να φέρει επίσης το όφελος από το άνοιγμα προς τους νέους ως ένας μηχανισμός για την αύξηση της συμμετοχής των ψηφοφόρων στις εκλογές, από την νεολαία και την ευαισθητοποίηση της νεολαίας. Με τη σταθερή μείωση της συμμετοχής των ψηφοφόρων, η ηλεκτρονική δημοκρατία και οι ηλεκτρονικοί μηχανισμοί ψηφοφορίας μπορεί να βοηθήσουν να αντιστραφεί αυτή η τάση. Στην νεολαία ιδίως, έχουμε δει μια σημαντική πτώση της συμμετοχής της στις περισσότερες βιομηχανικές χώρες, όπως ο Καναδάς, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο. Η χρήση των ηλεκτρονικών μηχανισμών πολιτικής συμμετοχής μπορεί να φαίνονται πιο οικείοι για την εξοικειωμένη νεολαία και ως εκ τούτου, μπορούν να συγκεντρώσουν μεγαλύτερη συμμετοχή από νέους οι οποίοι διαφορετικά θα έβρισκαν ενοχλητικό το να ψηφίσουν με τις πιο παραδοσιακές μεθόδους. Η ηλεκτρονική δημοκρατία μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της δημοκρατικής συμμετοχής, τη μείωση του ψηφιακού αναλφαβητισμού των πολιτών και της απάθειας των ψηφοφόρων και να γίνει ένα χρήσιμο εφόδιο για την πολιτική συζήτηση, την εκπαίδευση, τη διαβούλευση και την συμμετοχή[43].
9.2. Μειονεκτήματα
Επίσης, αυτές οι τεχνολογίες είναι κράχτες (bellwethers) σε μερικά ζητήματα που συνδέονται με πεδία, όπως η ανικανότητα να διατηρηθούν νέες πρωτοβουλίες ή η προστασία από την κλοπή ταυτότητας, η υπερφόρτωση πληροφοριών και οι βανδαλισμοί.
Ορισμένες παραδοσιακές αντιρρήσεις για την άμεση δημοκρατία υποστηρίζουν την αντίθεση τους για την εφαρμογή της e-δημοκρατίας, τέτοιες απόψεις είναι, η δυνατότητα για άμεση διακυβέρνηση τείνει προς την πόλωση των απόψεων, τον λαϊκισμό και την δημαγωγία[38]. Υπάρχουν περισσότερες πρακτικές αντιρρήσεις, κυρίως από την άποψη πως η ψηφιακή κοινωνία χωρίζει εκείνους που έχουν πρόσβαση στα μέσα πρόσβασης στην ηλεκτρονική δημοκρατία (κινητά τηλέφωνα και συνδέσεις διαδικτύο&upsilon

από εκείνους που δεν έχουν, καθώς και το ευκαιριακό κόστος των δαπανών για τις καινοτομίες της ηλεκτρονικής δημοκρατίας.
Επιπλέον, εξακολουθούν να υπάρχουν εκείνοι που είναι σκεπτικοί σχετικά με το κατά πόσο η online συμμετοχή τους μπορεί όντως να έχει κάποια επίπτωση (εκμηδενισμός της συμμετοχής σε online πολυπληθή συστήματ&alpha

[44]. Παρά το γεγονός ότι, τα σχέδια της κυβέρνησης να παρέχει πληροφορίες, ο ψηφιακός αναλφαβητισμός και το ψηφιακό χάσμα είναι λόγοι που μπορεί να αποθαρρύνουν τη συμμετοχή. Οι πολιτικές εξελίξεις στο διαδίκτυο μπορεί ενδεχομένως να αποθαρρύνουν τους μη χρήστες στο να προσαρμόστουν τις νέες τεχνολογίες (γιαυτό σε κάποιες χώρες τα συστήματα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας αναμειγνύονται με τα υπάρχοντα αναλογικά συστήματα πχ. Εσθονί&alpha

.
Υπάρχει ένα ψηφιακό χάσμα μεταξύ των ενεργών συμμετεχόντων και εκείνων που δεν συμμετέχουν σε ηλεκτρονικές κοινότητες. Αυτό το ψηφιακό χάσμα με τις πολλαπλές πτυχές του, εμποδίζει τις κυβερνητικές πρακτικές ηλεκτρονικής δημοκρατίας. Ακριβώς όπως δεν υπάρχει ούτε μία ομοιογενή ομάδα σε μια κοινωνία, δεν υπάρχει κανένας τρόπος και η ηλεκτρονική δημοκρατία να μπορεί να εκπληρώσει πλήρως το ρόλο της χωρίς να λαμβάνει υπόψη τα διαφορετικά δημογραφικά στοιχεία και τις ομάδες σε μια κοινότητα. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό οι πρωτοβουλίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης να πρέπει να λαμβάνονται έχοντας υπόψη τις ηλεκτρονικές προτιμήσεις και ικανότητες του στοχευμένου κοινού στο οποίο απευθύνονται. Υπάρχουν βελτιώσεις που πρέπει να γίνουν στις πρωτοβουλίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Αυτή τη στιγμή πολύ περισσότερη προσπάθεια πάνω στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση δαπανάται για την παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες από ότι για την ίδια την διακυβέρνηση αυτή καθ' αυτή. Οι κυβερνητικοί φορείς πρέπει απλά να θεσπίσουν ένα ισχυρό σύστημα που να είναι ανοιχτό για την αντιμετώπιση των πολλών ανησυχιών που έχει το κοινό[45].
Previous article:
e-democracy (ηλεκτρονική δημοκρατία) Μέρος 4ο (11 years ago)
Next article:
e-democracy (ηλεκτρονική δημοκρατία) Μέρος 6ο (11 years ago)